Wie is er hier gek?

In mijn jeugd was er binnen protestantse kring nog sprake van een duidelijke aversie tegen alles wat katholiek heette. Hoe ingesleten is bij mij bijvoorbeeld het toentertijd vanaf de kansel veel gebezigde begrip 'de vervloekte paapse mis' - de echo klinkt nog steeds helder na!
En het fenomeen 'paus' was in die tijd voor een doorwinterde protestant min of meer synoniem voor antichrist.
Hoe gezichtsbepalend was enkele decennia geleden in deze een dominee Hegger, die zich ondubbelzinnig als ex-priester tegen het katholicisme uitte en inzette voor uittredende priesters.
In zijn najaren verraste hij evenwel menigeen door zijn opnieuw schurken tegen de katholieke kerk. De overgang, nog maar een aantal jaren geleden, van de als Bijbelgetrouw bekendstaande dominee Hans Schouten naar de Rooms katholieke kerk - in navolging van de hem op die weg voorgegane evangelisch charismatische  ex-zendeling en auteur Teo van der Weele - verbaasde menigeen.
Ontwikkelingen die symptomatisch zijn van een in de loop der jaren veranderend klimaat ten opzichte van de visie op het katholicisme.

Het begrip oecumene heeft een dusdanige impact gehad, dat er al lang niet meer gesproken wordt over een 'vervloekte paapse mis' en al evenmin de paus nog wordt gezien als horend onder de noemer antichrist.
Dat er in het verleden nogal eens is doorgeschoten in het anti katholieke sentiment is evident. Toch dient men dit sentiment wel binnen een historisch kader te bezien. De reformatie heeft niet voor niets plaatsgehad en de katholieke kerk in haar geheel heeft zich in en tot ver na die tijd, eufemistisch gezegd, toch allerminst van haar positief christelijke kant getoond. Moet er ondertussen niet ook van een doorschieten van protestantse en evangelische kant gesproken worden?
Hoewel de Bijbel zegt dat ieder in zijn eigen gemoed ten volle verzekerd mag zijn, zijn stappen als die van bijvoorbeeld Van der Weele en Schouten toch zeker wel te bevragen. Is er, als het gaat om de relatie tot het katholicisme, niet sprake van een verlies aan kerkhistorisch besef onder de noemer oecumene?

Nog steeds is daar de verering van Maria en talloze heiligen en nog steeds is de visie op het avondmaal allerminst Bijbels te noemen. En vanaf het begin van de katholieke kerk tot nu toe wordt de paus beschouwd als de plaatsvervanger van Christus op aarde enz. enz. Zeker dat laatste mag vandaag wel eens kritisch worden belicht als het gaat om bijvoorbeeld de huidige paus. Naast dat zijn oorsprong en naaste omgeving van een uiterst bevraagbare signatuur moet heten, Jezuïeten en Opus Dei, profileert deze zogeheten plaatsvervanger zich volkomen in strijd met Gods Woord. Let alleen maar eens op zijn ethische positiekeuze en zijn recente oproep tot een veranderende houding ten opzichte van andere religies. Van een plaatsvervanger mag toch ten minste geestelijk onderscheidingsvermogen worden verwacht, niet waar? Toch riep de huidige paus in een zogenaamde gebedsintentie op tot een 'oprechte dialoog tussen mannen en vrouwen uit verschillende religies' en nam hij in het kader daarvan gretig een boeddhistisch, wat de Bijbel noemt, afgodsbeeld in ontvangst onder de noemer 'seeking or meeting God in different ways'.

Tja, dat doet je, kijkend naar het verleden, de ontwikkelingen en de huidige werkelijkheid, de vraag stellen die als titel boven deze column is geplaatst: wie is hier gek? Toch misschien maar, de reformatie gedachtig, gehoor geven aan de oproep van God door de profeet Jeremia, Jeremia 6:16? Of willen we net als toen geen gehoor geven? Ik herhaal in dat geval de titel: wie is hier gek?

Schrijverke