Christelijk of… - lijk?

De herkomst van het bijvoeglijk naamwoord 'christelijk' is volgens elk goed Nederlands woordenboek 'christen'. Dat woordenboek spreekt daarbij dan over 'de woordherkomst' en vaak wordt er nog toegevoegd als het gaat om de zogeheten '(woord)opbouw': 'met het achtervoegsel -lijk'.
Blijkt dit 'achtervoegsel', als het gaat om het bijvoeglijk naamwoord 'christelijk', inhoudelijk niet al te vaak een zelfstandig naamwoord? Immers, welke intrinsieke waarde heeft het bijvoeglijk naamwoord 'christelijk' feitelijk nog.

Terecht verwijst het woordenboek voor de herkomst van 'christelijk' naar het zelfstandig naamwoord 'christen', maar is de invulling en betekenis daarvan in de loop van de tijd niet enorm gedevalueerd? Wat is een 'christen'? Als qua oorspronkelijke betekenis wat dit begrip betreft de rek er al meer dan uit is, dan geldt dat evenzo voor het er van afgeleide bijvoeglijk naamwoord, toch? Het gaat hier inderdaad om 'leven' en 'dood'- lijk.  

Werd in de vroegste christenheid, ten tijde van de apostelen, menig bestaand Grieks woord qua betekenis opgewaardeerd, we behoeven maar aan 'agape' - liefde te denken, in onze tijd zien we helaas, theoretisch en praktisch, een omgekeerd proces. Wat kan er immers niet op door onder alleen al de noemer 'christen' en 'christelijk'. Nu we in deze maand van adventszondag naar adventszondag op weg zijn naar kerst hoeven we slechts naar dat christelijk fenomeen op zich te kijken. Wat is daar (nog) voor christelijks aan? Als ergens kerk en wereld bijna hand in hand blijken te gaan, dan wel hier. Dood in de kerstpot!

Daar werd een kind geboren, van God gezonden om dé betekenis te geven aan het zelfstandig naamwoord en bijvoeglijk naamwoord, 'christen' en 'christelijk'. De diepste essentie van de komst van Jezus Christus in de wereld werd uiteindelijk bloedrood gespeld op Golgotha - Hij stierf om en voor ons.
Waarom?
Omdat wij niet alleen vanuit de duisternis in het Licht zouden kunnen overgaan, met alles wat dat betekent, maar dat wij na de wedergeboorte waarachtige levende beelddragers van de Zoon van God zouden zijn en worden - van heerlijkheid tot heerlijkheid veranderend naar datzelfde beeld. 'Christen' betekent 'gelijk/van Christus'. Dat wordt zichtbaar in woord en daad en dat is het inhoudelijke van 'christelijk'. Die betekenis en inhoud blijft tot en met Zijn Komst dezelfde. Waar ze ontbreekt en niet zichtbaar wordt, heerst een lijkgeur. Aan mij de keus… christelijk of -lijk.

Schrijverke